KEKEMELİK VE LATERAL PREMOTOR SİSTEM

-

Kekeme bireyler bazı ortamlarda akıcı konuştuklarına şahit olduklarında bu durumu şaşkınlıkla karşılarlar. Örneğin koroya eşlik ettiklerinde akıcı konuşabilirler. Benzer biçimde akıcılık; şarkı söyleme, metronom vuruşlarına uyarak konuşma  veya ritimli konuşmayı kullanarak artırılabilir. Gecikmiş  işitsel geri bildirim cihazı kullanılarakta akıcılık en azından geçici olarak artırılabilir.

Role play, yabancı bir aksanın taklit edilmesi veya konuşma hızının düşürülmesi de akıcılığı artırabilir. Çok çalışarak topluluk önünde konuşmaya hazırlanma da konuşma süreçlerine daha fazla dikkat edilmesi nedeniyle akıcılığı artırabilir benzer biçimde klinik ortamda aynı cümlenin birkaç kere tekrar edilmesi de akıcılığı artırabilir

Bu akıcılığın arttığı örneklerin ortak özelliği bu  gibi durumlarda kullanılan ve zamanlama mekanizmasını içeren medial premotor sistemi devre dışı bırakan  lateral premotor sistemin kullanılmasıdır. Medial premotor sistemin yerine konuşma, lateral premotor sistem tarafından kontrol edilir. Bu sistem  konuşmaya sadece beyinciği dahil eder ve böylelikle zamanlama mekanizması ve dolayısı ile bazal ganglion/SMA tarafından gönderilen hatalı zamanlama sinyalleri de devreden çıkarılmış olur

Lateral premotor sistem Şekil 1’de gösterilmiştir. Nöronal sinyaller lateral premotor korteksten beyinciğe oradan da suplementer motor alan(SMA )yerine korteksteki  Arcuatus Premotor Alana(APA) doğru ilerler. Bazal Ganglion/SMA’daki dopamin reseptörlerindeki düzensizliğin lateral premotor sistemde bulunmadığı söylenebilir

Yukarıda bahsedilen konuşma bağlamlarında konuşma süreci  ya harici zamanlama ipuçlarına dayanmakta ya da bu durumlarda serebral korteks planlama ve başlatma eylemlerinden muaf tutulmaktadır. Her iki durumda da medial premotor sistem devre dışı bırakılmakta bunun yerine lateral premotor sistem aktive edilmektedir.

Ancak, medial premotor sistem kendi kendine başlayan ve içsel ipuçlarına dayanan konuşma bağlamlarında yeniden devreye girmektedir.Bu durumlar duygu ve düşünceleri yansıtmakta ve dikkat verilmeden sadece öğrenilmiş hareketlerin otomatik sıralamasını(kelimeleri oluşturan heceleri sıralama) içermektedir. Sonuç olarak bu durumlar şiddetli kekelemeye neden olabilir. Aynı zamanda limbik sistemin  medial premotor sisteme bazal ganglion ve kortikal düzeydeki  etkilerinden dolayı, duygusal durumlar da akıcılık üzerinde ekstra olumsuz bir etki yaratabilir


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

REZONANS BOZUKLUKLARININ DEGERLENDİRİLMESİ VE TERAPİ YÖNTEMLERİ

-
Rezonans ağız tabanı, burun boşluğu ve farenksteki ses titreşimlerinin meydana getirdiği konuşma sesinin kalitesidir. Bu anatomik   boşluklarda oluşan ses titreşimlerinin dengesi konuşma sesi kalitesinin   normal ya da “nazalite”den ötürü bozuk olarak kabul edilmesinde belirleyici olur . Normal   Rezonans ve   Velofarengeal Fonksiyon Ses enerjisi ses telleri titreştiği zaman ortaya çıkar. Ses enerjisi   farenks, oral kavite ve nazal kavitenin de içinde bulunduğu birbirine bağlı bir dizi rezanatörün içinden   üstteki bölüme doğru hareket eder. Bu rezonatör boşlukların şekli ve boyutu rezonansa ve ses kalitesine direkt etki eder. Velofarengeal mekanizma oral ve nazal kaviteden iletilen   ses enerjisinin ve hava basıncının   düzenlenmesini ve yönlendirilmesini sağlar. Ağız seslerinin oluşturulması sırasında velofarengeal mekanizma nazal kaviteyi kapatarak bir valf görevi görür. Bu akustik enerjiyi oral kaviteye yönlendirerek ağız seslerinin oluşmasını sağlar. Bu nedenle ağız sesle
Devamı

SESİN OLUŞUMU

-
Konuşma sesinin oluşumu solunum, fonasyon, artikülasyon ve rezonans süreçlerinin gerçekleşmesiyle oluşur. Ses oluşumunda bu süreçlerin her birinde farklı basınç ve hava akımı dengelerinden bahsedilir. Sesin oluşumunda solunum sistemi basınçları, Bernoulli Etkisi ve Kaynak-Filtre Teorisi önemli rol oynar. Nefes alma sırasında vokal kordlar abduksiyona gelir. Nefes verme sırasında intrinsik  adduktör kaslar vokal kordları birbirine yaklaştırır. Dışarı doğru çıkan hava glottis’in artan  bir şekilde daralmasına yol açar. Bu da hava basıncının azalması ile sonuçlanır (Bernoulli  Etkisi). Kısmi vakum, vokal kordların arasında oluşursa, vokal kordların birleşmesine yol  açar. Vokal kordlar tamamen kapanınca, subglottik hava basıncı kordların açılmasına  yetecek kadardır. Vokal kordların arasından hava çıkışı olur, subglottik hava basıncı düşer  ve vokal kordlar açılır. Vokal kordlar kas elastisitesi ile tekrardan yaklaşırlar. Konuşma seslerinin üretimi ile ilgili en kabul görmüş teo
Devamı

SES TERAPİSİ

-
Mükemmel ses yaş ve cinsiyetine uygun perde alanına ve geniş perde ve ses yüksekliği  değişikliklerine sahip, yumuşak ve kısık olmayan bir sestir. “Kordların vibrasyonu idealden  uzaklaşırsa, vokal farklılık alanının vibrasyon düzenindeki değişimlerinin tip ve miktarına  bağlı olarak sesin karakteri de idealden uzaklaşır. Buna bağlı olarak ses bozuklukları ortaya  çıkmış olur. Ses sorunları özel inceleme ve dikkatli tedavi gerektirir. Ses bozukluklarının tedavisinde bazen sadece cerrahi teknikler, bazen sadece ses  terapisi, bazı durumlarda da hem cerrahi tekniklere hem de ses terapisi beraber  uygulanmaktadır. Hangi yöntem ile ses bozukluğunun tedavi edileceği ses  sorununun kaynağına ve konan tanıya göre değişmektedir. Ses terapisinde amaç, kişinin sesini doğru şekilde  kullanmasını sağlamak, sesin davranışsal bir takım yöntemler kullanılarak  değişmesini sağlamaktır. Ses terapilerinin sınıflandırılması, terapi tekniğinin ses kaslarının kullanım şeklini değiştirme yönt
Devamı