SESİN OLUŞUMU


Konuşma sesinin oluşumu solunum, fonasyon, artikülasyon ve rezonans süreçlerinin gerçekleşmesiyle oluşur. Ses oluşumunda bu süreçlerin her birinde farklı basınç ve hava akımı dengelerinden bahsedilir. Sesin oluşumunda solunum sistemi basınçları, Bernoulli Etkisi ve Kaynak-Filtre Teorisi önemli rol oynar.

Nefes alma sırasında vokal kordlar abduksiyona gelir. Nefes verme sırasında intrinsik adduktör kaslar vokal kordları birbirine yaklaştırır. Dışarı doğru çıkan hava glottis’in artan bir şekilde daralmasına yol açar. Bu da hava basıncının azalması ile sonuçlanır (Bernoulli Etkisi). Kısmi vakum, vokal kordların arasında oluşursa, vokal kordların birleşmesine yol açar. Vokal kordlar tamamen kapanınca, subglottik hava basıncı kordların açılmasına yetecek kadardır. Vokal kordların arasından hava çıkışı olur, subglottik hava basıncı düşer ve vokal kordlar açılır. Vokal kordlar kas elastisitesi ile tekrardan yaklaşırlar.

Konuşma seslerinin üretimi ile ilgili en kabul görmüş teori konuşma üretiminin akustik teorisi olarak da bilinen kaynak-filtre teorisidir. Konuşma üretiminin gerçekleşme sürecini en iyi anlatan teoridir.Akciğerlerden gelen hava ile vokal foldlarda ses üretimine başlanır. Bu ses üretimi kaynak olarak adlandırılır. Artikülatör organlardaki şekil ve konfigürasyon değişiklikleri ile ses şekillendirilir ve farklı özelliklerde sesler üretilir. Farklı özelliklere sahip bu sesler ünlü, frikatif, nazal, patlamalı, affrikatif sesler gibi majör ses sınıflarına ayrılır.

Bir soda şişesinin uç kısmına üflendiğinde bir ses duyulur. Şişeye bir miktar sıvı eklenerek şişedeki hava hacmi azaltılırsa üflediğinde duyulan sesin frekansı artar. Benzer şekilde şişedeki hava hacmi arttırılırsa üflendiğinde duyulan sesin frekansı azalır. Vokal yolu bir ucu açık bir ucu kapalı bir tüp gibi düşünebiliriz. Bir boşluğun rezonans frekansı, o boşluğun boyu ve hacmi ile ilişkili olarak değişir. Dil, ağız içinde hareket ettiğinde ağız boşluğunun şekli değişir; küçülür, büyür, uzar veya kısalır. Ağız boşluğu şekillendiğinde bölgenin rezonans frekansı değiştiğinden oluşturulan sesin frekansı da değişir. Vokal foldlar yarı periyodik bir ses üretirler, ses daha sonra vokal yola iletilir, sürekli değişen konuşma sesleri hareketli artikülatörlerin ürünüdür

***Tüm yazılar tarafıma ait olup izinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Kullanıldığı takdirde yasal işlemler geçerli olacaktır.






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

REZONANS BOZUKLUKLARININ DEGERLENDİRİLMESİ VE TERAPİ YÖNTEMLERİ

SES TERAPİSİ