SEREBRAL KORTEKS VE KEKEMELİK (İKİNCİ BÖLÜM)

-

Bu yazımızda konuşma üretiminde yer alan medial kortikal alanlar üzerine yoğunlaşacağız. Bu alanlar üç bölüme ayrılmış olan ve her birinin farklı görevleri olan motor kortikal alanlardır:

*Premotor bölge
*Yardımcı motor bölge
*Primer motor bölge

Premotor korteks duyusal bilgileri dahil ederek ses organlarının hareketlerini yönetir. İstenilen herhangi bir hareket için motor kortekse optimal bir pozisyon yönlendirmesi yaparak hareketlerin düzenlenmesine yardım eder.

Yardımcı motor bölge ise primer motor bölgenin önünde yer alır. Yardımcı motor bölge anatomik ve fonksiyonel açıdan iki farklı bölümden oluşur(Suplementer Motor Alan(SMA) -Presuplementer Motor Alan(Pre-SMA) Bu  kısımlar konuşmada  hazırlık aşaması olarak işlev görürler. Pre-SMA  yeni motor becerilerin kazanılmasında görev alır ve öğrenilen beceri daha önce öğrenilen becerilerden farklı ise daha aktif durumda olur. Üst düzey planlama ve sıralama  ön  pre-SMA’da  gerçekleşirken seslerin ve hecelerin sıralanması arka pre-SMA’da gerçekleşir.




SMA hareketlerin başlatılmasını ve gerçekleştirilmesini sağlar. SMA konuşmada yer alan motor hareketlerin koordine edilmesinden sorumludur. Hafızadan, sözcüklerin telaffuzu vb gibi motor dizilimlerin geri çağrılmasını içeren içsel kontrol alanlarında aktiftir. Artikülasyonun zamanlaması ve konuşma hızı  bazal ganglion ve beyinciğin desteği ile SMA tarafından kontrol edilir. Ve bu zamanlama mekanizmasının kekemelikle ilişkili olduğu gösterilmiştir.



Primer Korteksin görevi beyni Spinal Kord vasıtasıyla alt motor nöronlara bağlamaktır.

Yukarıda bahsedilen motor kortikal alanlardan başka Anterior Singulat Korteks konuşma üretiminde merkezi bir rol oynar. Anterior Singulat Korteks (aynı zamanda pre-SMA) sözcüklerin seçilerek söz öbeklerinin oluşturulmasında görev alır.

Ek olarak, Anterior Singulat Korteks işitsel bağlantılar yoluyla konuşma hatalarını izleme sürecine katılır. Akıcılık bozukluğunun farkında olmayan hızlı ve bozuk konuşma problemi olan bireylerde bu izleme mekanizmasının yetersiz olduğu varsayılmaktadır.

Kekeme olanlarda ise, bu durumun tersi olarak akıcılık bozukluğunun farkında oldukları hatta bu duruma bağlı olarak bloklar, gerilim vb ikincil davranışlar geliştirdikleri ve kendi konuşmalarını izleyebildikleri görülmektedir. Ancak beyin görüntüleme çalışmalarına göre kekemelerde bu izleme mekanizmasında işitsel özellikler, geri bildirim ve zamanlamanın yetersiz kalabildiği görülmüştür.
Anterior Singulat Korteks, pre-SMA ve SMA Broca ve Wernicke gibi yan lateral korteks alanlarından spontan konuşma için bilgiler alan ortak bir merkezi oluştururlar.

Beyin görüntüleme yöntemlerinde; kekemelerin konuşma sırasında sol kortikal bölgede yetersizlikleri olduğu ve sağ hemisferlerinin de çok hareketli  olduğu görülmüştür. Ancak sağ hemisfer aktivitesinin daha fazla olmasının, sol hemisferdeki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkan bir telafi mekanizması olduğu düşünülebilir. Benzer biçimde (1) Sol kortikal alanlarda, aktivite seviyesindeki yetersizliklerin bazal gangliondaki bozukluk nedeniyle ikincil bir etki olarak mı  ortaya çıktığı, (2) Sol kortikal aktivite seviyesindeki yetersizliklerin  mi bazal gangliondaki bozukluğa neden olduğu,(3) Her iki bölgedeki yetersizliklerin mi eş zamanlı olarak akıcılık bozukluğuna neden olduğu netlik kazanmamıştır.

***Tüm yazılar tarafıma ait olup izinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.Kullanıldığı takdirde yasal işlemler geçerli olacaktır.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

REZONANS BOZUKLUKLARININ DEGERLENDİRİLMESİ VE TERAPİ YÖNTEMLERİ

-
Rezonans ağız tabanı, burun boşluğu ve farenksteki ses titreşimlerinin meydana getirdiği konuşma sesinin kalitesidir. Bu anatomik   boşluklarda oluşan ses titreşimlerinin dengesi konuşma sesi kalitesinin   normal ya da “nazalite”den ötürü bozuk olarak kabul edilmesinde belirleyici olur . Normal   Rezonans ve   Velofarengeal Fonksiyon Ses enerjisi ses telleri titreştiği zaman ortaya çıkar. Ses enerjisi   farenks, oral kavite ve nazal kavitenin de içinde bulunduğu birbirine bağlı bir dizi rezanatörün içinden   üstteki bölüme doğru hareket eder. Bu rezonatör boşlukların şekli ve boyutu rezonansa ve ses kalitesine direkt etki eder. Velofarengeal mekanizma oral ve nazal kaviteden iletilen   ses enerjisinin ve hava basıncının   düzenlenmesini ve yönlendirilmesini sağlar. Ağız seslerinin oluşturulması sırasında velofarengeal mekanizma nazal kaviteyi kapatarak bir valf görevi görür. Bu akustik enerjiyi oral kaviteye yönlendirerek ağız seslerinin o...
Devamı

SES TERAPİSİ

-
Mükemmel ses yaş ve cinsiyetine uygun perde alanına ve geniş perde ve ses yüksekliği  değişikliklerine sahip, yumuşak ve kısık olmayan bir sestir. “Kordların vibrasyonu idealden  uzaklaşırsa, vokal farklılık alanının vibrasyon düzenindeki değişimlerinin tip ve miktarına  bağlı olarak sesin karakteri de idealden uzaklaşır. Buna bağlı olarak ses bozuklukları ortaya  çıkmış olur. Ses sorunları özel inceleme ve dikkatli tedavi gerektirir. Ses bozukluklarının tedavisinde bazen sadece cerrahi teknikler, bazen sadece ses  terapisi, bazı durumlarda da hem cerrahi tekniklere hem de ses terapisi beraber  uygulanmaktadır. Hangi yöntem ile ses bozukluğunun tedavi edileceği ses  sorununun kaynağına ve konan tanıya göre değişmektedir. Ses terapisinde amaç, kişinin sesini doğru şekilde  kullanmasını sağlamak, sesin davranışsal bir takım yöntemler kullanılarak  değişmesini sağlamaktır. Ses terapilerinin sınıflandırılması, terapi tekniğinin ses...
Devamı

SESİN OLUŞUMU

-
Konuşma sesinin oluşumu solunum, fonasyon, artikülasyon ve rezonans süreçlerinin gerçekleşmesiyle oluşur. Ses oluşumunda bu süreçlerin her birinde farklı basınç ve hava akımı dengelerinden bahsedilir. Sesin oluşumunda solunum sistemi basınçları, Bernoulli Etkisi ve Kaynak-Filtre Teorisi önemli rol oynar. Nefes alma sırasında vokal kordlar abduksiyona gelir. Nefes verme sırasında intrinsik  adduktör kaslar vokal kordları birbirine yaklaştırır. Dışarı doğru çıkan hava glottis’in artan  bir şekilde daralmasına yol açar. Bu da hava basıncının azalması ile sonuçlanır (Bernoulli  Etkisi). Kısmi vakum, vokal kordların arasında oluşursa, vokal kordların birleşmesine yol  açar. Vokal kordlar tamamen kapanınca, subglottik hava basıncı kordların açılmasına  yetecek kadardır. Vokal kordların arasından hava çıkışı olur, subglottik hava basıncı düşer  ve vokal kordlar açılır. Vokal kordlar kas elastisitesi ile tekrardan yaklaşırlar. Konuşma seslerinin üretimi i...
Devamı